مقدمه
سیستمهای ضد سرقت فروشگاهی یا EAS (Electronic Article Surveillance) از RFID قدمت بیشتری دارند. گاهی برخی مشتریان، این سیستمها را نوعی از سیستمهای RFID تصور میکنند در حالی که بین این دو تفاوتهای اساسی زیادی وجود دارد و اساسا کاربری آنها نیز متفاوت است. در این مقاله سعی خواهد شد تا به صورت مفصل به این تفاوتها اشاره شود.
سیستمهای ضد سرقت فروشگاهی
سیستمهای ضد سرقت فروشگاهی عمدتا بر مبنای امواج رادیویی کار میکنند و هدف آنها کنترل سرقت است. در چنین سیستمهایی تگها به کالا الصاق یا چسبانده میشوند. به عنوان مثال، برای کتاب، تگ بر آن چسبانده میشود و قابلیت استفاده مجدد نخواهد داشت. در حالی که برای پوشاک، تگ الصاقی که به سادگی قابل کندن نیست، میتواند در زمان فروش کالا، توسط انبر خاصی، از آن کنده شود و مورد استفاده مجدد قرار گیرد.
سایر اجزای سیستم عبارتند از گیت و غیرفعالساز تگ. گیت دارای دو لنگه است که سیگنال رادیویی از یک لنگه به سمت دیگر هدایت میشود و اگر برچسب در بین این دو حایل شده باشد، الگوی سیگنال تغییر خواهد کرد و پیرو آن، صدای بوق یا آژیر، مبتنی بر خروج غیرمجاز، فعال میشود. اما اگر تگ، قبلا کنده یا غیر فعال شده باشد (مثلا در زمان خرید کالا)، آنگاه خللی در سیگنال تبادلی بین دو پایه گیت، روی نخواهد داد و اوضاع عادی تلقی شده و فرد مجاز به خروج خواهد بود.
سیستم RFID
سیستم RFID علاوه بر آنکه کنترل سرقت را به سادگی و مشابه با EAS (اما تنها با یک بیت) انجام میدهد، قابلیتهای متفاوت زیادی نسبت به سیستمهای ضد سرقت EAS دارد. اولین تفاوت مهم آن است که برچسبها (تگها)ی RFID، دارای شناسه یکتا هستند. به عبارت دیگر اگر در یک کتابخانه از RFID برای کنترل جابجایی کتاب در ورود/خروج استفاده شود، سیستم قادر خواهد بود، انتقال همزمان غیرمجاز بیش از یک کتاب را با مشخص کردن، نام و شماره کتاب، اطلاع دهد، در حالی که سامانه EAS فقط یک بوق خواهد زد و مشخص نیست چه تعداد کتاب با چه مشخصاتی از گیت عبور کردهاند.
تگهای RFID را میتوان نسبت به قابلیت سرقت، فعال یا غیر فعال کرد و این امر محدود به استفاده یکبار مصرف نیست. همچنین این تگها دارای حافظه هستند و میتوان به عنوان مثال، تاریخ تولید، شماره گارانتی و اطلاعات دیگری را در حافظه آنها نوشت. برد خواندن گیت مبتنی بر RFID در فرکانس UHF میتواند تا ۶ متر و بیشتر نیز باشد. بدین ترتیب میتوان گفت که سیستمهای مبتنی بر RFID با پتانسیلها و کاربردهای وسیعتر از سیستمهای ضد سرقت هستند به طوری که میتوان از آنها برای مدیریت اموال، انبار، فروش و گارانتی، توزیع و پخش نیز استفاده کرد. گیتهای RFID لازم نیست حتما به شکل متعارف معمول باشند و میتوان به جای آنها، دو یا چهار آنتن قرار داد و حتی آنتنها را به صورت غیرقابل رویت، در محیط مخفی کرد.
البته RFID نسبت به EAS، مشکلاتی هم دارد که از عمدهترین آنها میتوان به قیمت بالای تجهیزات اشاره کرد. اما به طور کلی این دو در یک طیف نیستند و شاید مقایسه آنها صحیح نباشد و شباهت ظاهری، الزاما سبب شباهت عملکرد نیست. در جدول زیر، مقایسهای مختصر از RFID و EAS (سیستمهای ضد سرقت فروشگاهی) انجام شده است
فنآوری | EAS | RFID |
عرض مورد پوشش | تا ۲ متر | تا ۶ متر |
حافظه | ندارد | دارد |
شناسه یکتا | ندارد | دارد |
قابلیت ضد سرقت | دارد | دارد |
قابلیت ردگیری همزمان | فقط یک تگ | تا چند صد تگ |
هزینه | کم | متوسط – زیاد |
قابلیت استفاده مجدد | دارد | دارد |